Bilime Yön VerenlerBilimGenel

Bilim Tarihinde Dönüm Noktaları

Varoluştan beri dünya üzerinde insanlık tarihinde bilinen -daha çok bilinmeyen- dönüm noktaları vardır. Bu ya önemli bir olay, bir kişi veya bir buluş olabiliyor. Öyle ki bu zaman noktası, yaşamın bundan sonraki sıralamasının belirlenmesine tam da bu tür gelişme vesile olmuş oluyor. İsanlık için böyle büyük gelişmelerin yaşanmasına neden olan etmenler, asırlar içerisinden tüm kitaplarda ve kayıtlarda gelecek tarihlere taşınmış oluyor.

Sizler için aşağıda bilim tarihinde dönüm noktalarından bazılarını listeledim. Bunlar içinde bildiğiniz ve listede olmayan varsa yorum kısmında belirtebilirsiniz.

M.Ö. ÖNEMLİ TARİHLER

M.Ö.4241Olayların kesin olarak tarihlendiği ilk yıl. Bunu olanaklı kılan Mısır takvimi olmuştur.
M.Ö.c.2630İmhotep, Mısır Firavunu Coser’e hekimbaşı olur.
M.Ö.c.1000Çinlilerin gökbilim alanında bildikleriyle ilgili ilk kayıtlar.
M.Öc.700Eski bir Hint tıp metni olan Ayurveda’nın ilk derlenişi.
M.Ö.c.600Miletoslu Thales, doğada olup bitenler için ussal açıklamalar bulmaya çalışır. Halys (Kızılırmak) Savaşı’nı sona erdiren Güneş tutulmasını öngörür.
M.Ö.551Çinli filozof Konfüçyüs doğar.
M.Ö.c.500Pythagoras, evrende sayıların ve uyumun gizemli önemini irdeler. Bugün Güney İtalya’da bulunan Kroton’da bir matematik okulu kurar.
M.Ö.c.450Daha sonra büyük bir doktor olacak olan Hippokrates, Kos (İstanköy) adasında doğar.
M.Ö.450Empedokles, yer üzerindeki her şeyin toprak, hava, ateş ve suyun bileşimlerinden oluştuğunu ileri sürer.
M.Ö.399Yunanlı filozofların en önemlilerinden Sokrates’in ölümü.
M.Ö.387Filozof Platon, Atina’da Akademia’yı kurar.
M.Ö.c.335Aristoteles, doğa tarihiyle ve evrenin yapısıyla ilgili önemli bilimsel kitaplar kaleme alır.
M.Ö.300Theophrastos, Enquiry into Plants ve The Causes of Plants’i yazıp, botanik disiplinini kurar.
M.Ö.287Matematikçi ve mucit Arşimet doğar.
M.Ö.250Samoslu Aristarkhos, evrenin merkezinin yer değil güneş olduğunu ileri sürer.
M.Ö.240Arşimet’in arkadaşı Erastosthenes, bir yaz gününün gün ortasında Güneş gölgelerinden yerin çevresini hesaplar.
M.Ö.230Ktesibios, yüzyıllarca dünyadaki en doğru saat olarak kalan Klepsydra’yı –su saati- yapar.
M.Ö.130Hipparkhos, yerin yörüngesinin yalpalamasını keşfeder ve Batı dünyasının ilk yıldız kataloğunu derler.
M.Ö.120Çin’de Zhang Heng tutulmaların doğasını tartışır ve 2500 yıldızlık bir katalog hazırlar.

M.S. ÖNEMLİ TARİHLER

150Ptolemaios, yıldızlarla gezegenlerin hareketleri hakkındaki Almagest’i yazar.
161Yunanlı anatomici Galenos, daha sonra ünlü bir doktor olacağı Roma’ya yerleşir.
c.600Orta Amerika’da Maya uygarlığı gelişir.
628Hindistanlı matematikçi Brahmagupta, sıfır sayısını kullanmanın ilk kurallarını ana hatlarıyla çizer.
813Bağdat’ta gökbilim okulu kurulur.
c.854Arap simyacı Ebubekir Razi (Rhazes) doğar.
965Optik konusundaki çalışmalarıyla ünlü Arap fizikçi İbnülheysem (Alhazen) doğar.
1253Matematik ve bilim dersleri veren Robert  Grosseteste’in ölümü.
1264Aquinolu Thomas, Hristiyan düşüncesini Aristoteles’in öğretisiyle uzlaştırır.
1267Roger Bacon, geleneksel Hristiyan eğitimine karşı çıkar.
1452Mucit ve sanatçı Leonardo da Vinci doğar.
1527Paracelsus, Basel Üniversitesi’nde profesör olur.
1543Copernicus, gezzegenlerin Dünya’nın etrafında değil, Güneş’in etrafında döndüğünü ortaya atan kuramını yayımlar. Andreas Vesalius, insan anatomisiyle ilgili yeni bir elkitabı çıkarır.
1551Conrad von Gesner, hayvan krallığıyla ilgili dev incelemesini yayınlamaya başlar.
1574Tycho Brahe, gökyüzünü gözlemek için Hven adasında bir gözlemevi kurar.
1596Matematikçi ve filozof  Rene Descartes doğar.
1610Galileo Galilei, teleskop kullanarak yaptığı gökbilimsel keşifleri konu alan Yıldızların Habercisi’ni yayımlar.
1616William Harvey, kan dolaşımı konusunda dersler verir.
1618Johannes Kepler, gezegenlerin  Güneş’in çevresinde çizdikleri elips biçimindeki yörüngeleri betimleyen yasaları yayımlar.
1627Francis Bacon’un, bilimin toplum içindeki önemli rolüyle ilgili etkili düşünceler içeren Yeni Atlantis’inin yayımlanışı.
1632Gallileo, İki Büyük Dünya Sistemi Hakkında Diyalog’u yayımlar.
1642Galileo ölür, Isaac Newton doğar.
1644Descartes’ın en önemli bilimsel çalışması Felsefenin İlkeleri’nin yayımlanışı.
1661Robert Boyle, Kuşkucu Kimyager başlıklı kitabında, maddenin minik yuvarlardan oluştuğunu ileri sürer.
1662Londra’da Kraliyet Derneği kurulur.
1665Robert Hooke’un, mikroskop yardımıyla çizilmiş ayrıntılı çizimler içeren Micrographia’sının yayımlanışı.
1666Paris’te, Academie Royale des Science kurulur.
1682Edmond Halley, daha sonra kendi adıyla anılacak bir kuyrukluyıldızın yörüngesini çizip betimler.
1687Newton’un, evrensel çekim yasalarını formülleştirdiği Principia başlıklı kitabının yayımlanışı.
1703Newton, Kraliyet Derneği’nin başkanlığına getirilir ve 1727’de ölümüne  dek bu görevde kalır.
1704Newton, mecekler ve ışık hakkındaki, Optik başlıklı kitabını yayımlar.John Ray, 17 000 bitkiyi içeren sınıflandandırmasını tamamlar.
1705Francis Hauksbee, vakumlu bir küreyi sürterek anlık, parlak elektrik ışıkları elde eder.
1729Stephen Gray, elektriği büyük uzaklıklara iletir.
1745Elektrik depolayan bir alet olan Leiden şişesinin bulunuşu.
1748Georges de Buffon, 36 cilt tutan, doğa tarihi incelemesini tamamlar.
1752Benjamin Franklin, yıldırımın elektrikten kaynaklandığını gösterir.
1753Carl Linnaeus, yeni, ikiterimli bitki sınıflandırma sistemini yayımlar.
1756Joseph Black, kimyasal maddelerin ısıtılmasıyla elde edilebilen  ‘’sabit hava’’yı bulur.
1774Joseph Priestley, bugün bizim oksijen olarak bildiğimiz gazı ayrıştırır  ve ona ‘’flojistonlu hava’’ adını verir.
1775Abraham Werner, Freiberg’te bir madencilik okulu kurar ve yavaş yavaş, yerbilimsel değişmeyle ilgili ‘’Neptün’’ kuramın geliştirir.
1779Antoine Lavoisier, ‘’flojistonlu hava’’nın varlığını kanıtlar ve ona yeni bir ad vererek ‘’oksijen’’ der.
1787Caroline Herschel, gökbilimine yaptığı katkılardan dolayı sarayın takdirini kazanır.
1789Lavoisier’nin, 33 elementi sıraladığı ve bu elementlerin adlandırılması ile ilgili modern sistemi sunduğu Kimya sal Adlandırma Yöntemi’nin yayımlanışı.
1791Luigi Galvani, kurbağalarla yaptığı elektrik deneylerinin sonuçlarını yayımlar.
1795James Hutton’ın kitabı Yer Kuramı, Kitab-ı Mukaddes’te yaradılış konusunda söylenenleri sorgular.Yerbilimsel değişikliklerin, Kitab-ı Mukaddes’te söylenenlerin tersine, milyonlarca yılda meydana geldiğini ileri sürer.
1796Edward Jenner, bir çocuğu çiçek hastalığına karşı aşılar.
1799Alessandro Volta, ilk elektrik bataryasını yapar.
1808John Dalton’un kitabı Yeni Kimya Felsefesi Sistemi, atom kuramı hakkında önemli ve yeni fikirler ortaya atar.
1809Jean de Lamarck, canlı varlıklardaki değişmeyle ilgili açıklamasını yayımlar.Bu açıklamada, sonradan kazanılmış özelliklerin kaalıtsal olarak aktarılabileceğini ileri sürer.
1820Hans Oersted, elektrik akımının pusulanın iğnesi üzerinde manyetik etki yarattığını gösterir.
1824Justus von Liebig, Almanya’da, Gissen’de kendi araştırma laboratuvarını kurar.
1831Charles Lyell, Londra King’s College’da profesörlüğe atanır.Charles Darwin, HMS Beagle ile yolculuğuna başlar.Michael Faraday, hareketli bir mıknatıstan elektrik akımı elde eder.
1843Ada Lovelace matematik çalışmasını yayımlar.
1858Alfred Wallace’ın doğal seçilim hakkındaki el yazmaları Darwin’in eline ulaşır.
1859Darwin, evrim kuramlarını içeren, Türlerin Kökeni’ni yayımar.
1867Joseph Lister, antiseptikler kullanılarak mikrop kapmalarının azaltılabileceğini gösterir.
1868Gregor Mendel, bezelye bitkileriyle yaptığı, modern genetik kuramının temellerini oluşturan araştırmalarını bitirir.
1869Dimitriy Mendeleyev, Periyodik Çizelge’yi hazırlar.
1871Darwin, evrim konusundaki ikinci kitabı İnsanın Türeyişi’ni yayımlar.
1872James Maxwel, Faraday’ın elektrik kuramlarını sayıya dökmek için cebir denklemlerini kullanır.
1882Robert Koch, kolera virüsünü bulur.
1885Louis Pasteur, bir dizi aşı yaparak, kuduz bir köpek tarafından ısırılmış bir çocuğun yaşamını kurtarır.
1886Heinrich Hertz, radyo dalgalarının varlığını gözler önüne seren araştırmalarına başlar.
1888Sophia Krukovsky, Prix Bordin’i kazanır.
1895Wilhelm Röntgen, X-ışınlarını bulur.
1896Antoine Becquerel, uranyumun radyoaktif oluğunu bulur.
1900Max Planck ‘’ kuantumlanan enerji’’ fikrini ortaya atar.
1905Albert Einstein, Özel Görelilik kuramı da içinde olmak üzere, üç billimsel yazı yayımlar.
1910Thomas Morgan’ın sirkesinekleriyle yaptığı deneyler, Mendel’in kalıtımla ilgili düşüncelerini doğrular.
1911Marie Curie, radyoaktiflik konusunda kendi başına yaptığıçalışmalarından dolayı Nobel Ödülü alır; böylece de bu ödülü iki kez alan ilk kişi olur.Ernest Rutherford, atomun merkezinde bir çekirdek olduğunu gösterir.
1913Niels Bohr, hidrojen atomu için yeni bir model önerir.
1915Alfred Wegener, kıt kayması kuramını yayımlar.
1919Einstein, Genel Görelilik konusundaki yazısını yayımlar.
1923Edwin Hubble, bizimkinin ötesindeki gökadaların varlığını kanıtlar.
1927Georges Lemaitre, evrenin  sürekli genişlediği düşüncesini ortaya atar.
1928Bugün penisilin dediğimiz bir oluşumun bakterileri öldürmesi Alexander Fleming’in dikkatini çeker.
1929Hubble, gökadaların birbirlerinden uzaklaştığını gösterir.Bu da Büyük Patlama  kuramına temel oluşturur.
1948Hermann Bondi ve Thomas Gold evrenle ilgili Durağan Durum kuramını ortaya atar.
1953Francis Crick ile James Watson DNA molekülünün yapısını keşfeder.
1963Yerbilimsel deneyler Wegener’in düşüncelerini doğrular ve levha tektoniği kuramı yerleşir.
1964Robert Wilson ile Arno Penzias uzayda radyo parazitleri saptarlar.Bunların, Büyük Patlama’nın yankısı olduğu düşünülür.

Yoluyla
Arkhimedes’ten Einstein’a Bilim Adamları
Kaynak
1

Bir yanıt yazın

Benzer Yazılar

Başa dön tuşu