Varoluştan beri dünya üzerinde insanlık tarihinde bilinen -daha çok bilinmeyen- dönüm noktaları vardır. Bu ya önemli bir olay, bir kişi veya bir buluş olabiliyor. Öyle ki bu zaman noktası, yaşamın bundan sonraki sıralamasının belirlenmesine tam da bu tür gelişme vesile olmuş oluyor. İsanlık için böyle büyük gelişmelerin yaşanmasına neden olan etmenler, asırlar içerisinden tüm kitaplarda ve kayıtlarda gelecek tarihlere taşınmış oluyor.
Sizler için aşağıda bilim tarihinde dönüm noktalarından bazılarını listeledim. Bunlar içinde bildiğiniz ve listede olmayan varsa yorum kısmında belirtebilirsiniz.
M.Ö. ÖNEMLİ TARİHLER
M.Ö.4241 | Olayların kesin olarak tarihlendiği ilk yıl. Bunu olanaklı kılan Mısır takvimi olmuştur. |
M.Ö.c.2630 | İmhotep, Mısır Firavunu Coser’e hekimbaşı olur. |
M.Ö.c.1000 | Çinlilerin gökbilim alanında bildikleriyle ilgili ilk kayıtlar. |
M.Öc.700 | Eski bir Hint tıp metni olan Ayurveda’nın ilk derlenişi. |
M.Ö.c.600 | Miletoslu Thales, doğada olup bitenler için ussal açıklamalar bulmaya çalışır. Halys (Kızılırmak) Savaşı’nı sona erdiren Güneş tutulmasını öngörür. |
M.Ö.551 | Çinli filozof Konfüçyüs doğar. |
M.Ö.c.500 | Pythagoras, evrende sayıların ve uyumun gizemli önemini irdeler. Bugün Güney İtalya’da bulunan Kroton’da bir matematik okulu kurar. |
M.Ö.c.450 | Daha sonra büyük bir doktor olacak olan Hippokrates, Kos (İstanköy) adasında doğar. |
M.Ö.450 | Empedokles, yer üzerindeki her şeyin toprak, hava, ateş ve suyun bileşimlerinden oluştuğunu ileri sürer. |
M.Ö.399 | Yunanlı filozofların en önemlilerinden Sokrates’in ölümü. |
M.Ö.387 | Filozof Platon, Atina’da Akademia’yı kurar. |
M.Ö.c.335 | Aristoteles, doğa tarihiyle ve evrenin yapısıyla ilgili önemli bilimsel kitaplar kaleme alır. |
M.Ö.300 | Theophrastos, Enquiry into Plants ve The Causes of Plants’i yazıp, botanik disiplinini kurar. |
M.Ö.287 | Matematikçi ve mucit Arşimet doğar. |
M.Ö.250 | Samoslu Aristarkhos, evrenin merkezinin yer değil güneş olduğunu ileri sürer. |
M.Ö.240 | Arşimet’in arkadaşı Erastosthenes, bir yaz gününün gün ortasında Güneş gölgelerinden yerin çevresini hesaplar. |
M.Ö.230 | Ktesibios, yüzyıllarca dünyadaki en doğru saat olarak kalan Klepsydra’yı –su saati- yapar. |
M.Ö.130 | Hipparkhos, yerin yörüngesinin yalpalamasını keşfeder ve Batı dünyasının ilk yıldız kataloğunu derler. |
M.Ö.120 | Çin’de Zhang Heng tutulmaların doğasını tartışır ve 2500 yıldızlık bir katalog hazırlar. |
M.S. ÖNEMLİ TARİHLER
150 | Ptolemaios, yıldızlarla gezegenlerin hareketleri hakkındaki Almagest’i yazar. |
161 | Yunanlı anatomici Galenos, daha sonra ünlü bir doktor olacağı Roma’ya yerleşir. |
c.600 | Orta Amerika’da Maya uygarlığı gelişir. |
628 | Hindistanlı matematikçi Brahmagupta, sıfır sayısını kullanmanın ilk kurallarını ana hatlarıyla çizer. |
813 | Bağdat’ta gökbilim okulu kurulur. |
c.854 | Arap simyacı Ebubekir Razi (Rhazes) doğar. |
965 | Optik konusundaki çalışmalarıyla ünlü Arap fizikçi İbnülheysem (Alhazen) doğar. |
1253 | Matematik ve bilim dersleri veren Robert Grosseteste’in ölümü. |
1264 | Aquinolu Thomas, Hristiyan düşüncesini Aristoteles’in öğretisiyle uzlaştırır. |
1267 | Roger Bacon, geleneksel Hristiyan eğitimine karşı çıkar. |
1452 | Mucit ve sanatçı Leonardo da Vinci doğar. |
1527 | Paracelsus, Basel Üniversitesi’nde profesör olur. |
1543 | Copernicus, gezzegenlerin Dünya’nın etrafında değil, Güneş’in etrafında döndüğünü ortaya atan kuramını yayımlar. Andreas Vesalius, insan anatomisiyle ilgili yeni bir elkitabı çıkarır. |
1551 | Conrad von Gesner, hayvan krallığıyla ilgili dev incelemesini yayınlamaya başlar. |
1574 | Tycho Brahe, gökyüzünü gözlemek için Hven adasında bir gözlemevi kurar. |
1596 | Matematikçi ve filozof Rene Descartes doğar. |
1610 | Galileo Galilei, teleskop kullanarak yaptığı gökbilimsel keşifleri konu alan Yıldızların Habercisi’ni yayımlar. |
1616 | William Harvey, kan dolaşımı konusunda dersler verir. |
1618 | Johannes Kepler, gezegenlerin Güneş’in çevresinde çizdikleri elips biçimindeki yörüngeleri betimleyen yasaları yayımlar. |
1627 | Francis Bacon’un, bilimin toplum içindeki önemli rolüyle ilgili etkili düşünceler içeren Yeni Atlantis’inin yayımlanışı. |
1632 | Gallileo, İki Büyük Dünya Sistemi Hakkında Diyalog’u yayımlar. |
1642 | Galileo ölür, Isaac Newton doğar. |
1644 | Descartes’ın en önemli bilimsel çalışması Felsefenin İlkeleri’nin yayımlanışı. |
1661 | Robert Boyle, Kuşkucu Kimyager başlıklı kitabında, maddenin minik yuvarlardan oluştuğunu ileri sürer. |
1662 | Londra’da Kraliyet Derneği kurulur. |
1665 | Robert Hooke’un, mikroskop yardımıyla çizilmiş ayrıntılı çizimler içeren Micrographia’sının yayımlanışı. |
1666 | Paris’te, Academie Royale des Science kurulur. |
1682 | Edmond Halley, daha sonra kendi adıyla anılacak bir kuyrukluyıldızın yörüngesini çizip betimler. |
1687 | Newton’un, evrensel çekim yasalarını formülleştirdiği Principia başlıklı kitabının yayımlanışı. |
1703 | Newton, Kraliyet Derneği’nin başkanlığına getirilir ve 1727’de ölümüne dek bu görevde kalır. |
1704 | Newton, mecekler ve ışık hakkındaki, Optik başlıklı kitabını yayımlar.John Ray, 17 000 bitkiyi içeren sınıflandandırmasını tamamlar. |
1705 | Francis Hauksbee, vakumlu bir küreyi sürterek anlık, parlak elektrik ışıkları elde eder. |
1729 | Stephen Gray, elektriği büyük uzaklıklara iletir. |
1745 | Elektrik depolayan bir alet olan Leiden şişesinin bulunuşu. |
1748 | Georges de Buffon, 36 cilt tutan, doğa tarihi incelemesini tamamlar. |
1752 | Benjamin Franklin, yıldırımın elektrikten kaynaklandığını gösterir. |
1753 | Carl Linnaeus, yeni, ikiterimli bitki sınıflandırma sistemini yayımlar. |
1756 | Joseph Black, kimyasal maddelerin ısıtılmasıyla elde edilebilen ‘’sabit hava’’yı bulur. |
1774 | Joseph Priestley, bugün bizim oksijen olarak bildiğimiz gazı ayrıştırır ve ona ‘’flojistonlu hava’’ adını verir. |
1775 | Abraham Werner, Freiberg’te bir madencilik okulu kurar ve yavaş yavaş, yerbilimsel değişmeyle ilgili ‘’Neptün’’ kuramın geliştirir. |
1779 | Antoine Lavoisier, ‘’flojistonlu hava’’nın varlığını kanıtlar ve ona yeni bir ad vererek ‘’oksijen’’ der. |
1787 | Caroline Herschel, gökbilimine yaptığı katkılardan dolayı sarayın takdirini kazanır. |
1789 | Lavoisier’nin, 33 elementi sıraladığı ve bu elementlerin adlandırılması ile ilgili modern sistemi sunduğu Kimya sal Adlandırma Yöntemi’nin yayımlanışı. |
1791 | Luigi Galvani, kurbağalarla yaptığı elektrik deneylerinin sonuçlarını yayımlar. |
1795 | James Hutton’ın kitabı Yer Kuramı, Kitab-ı Mukaddes’te yaradılış konusunda söylenenleri sorgular.Yerbilimsel değişikliklerin, Kitab-ı Mukaddes’te söylenenlerin tersine, milyonlarca yılda meydana geldiğini ileri sürer. |
1796 | Edward Jenner, bir çocuğu çiçek hastalığına karşı aşılar. |
1799 | Alessandro Volta, ilk elektrik bataryasını yapar. |
1808 | John Dalton’un kitabı Yeni Kimya Felsefesi Sistemi, atom kuramı hakkında önemli ve yeni fikirler ortaya atar. |
1809 | Jean de Lamarck, canlı varlıklardaki değişmeyle ilgili açıklamasını yayımlar.Bu açıklamada, sonradan kazanılmış özelliklerin kaalıtsal olarak aktarılabileceğini ileri sürer. |
1820 | Hans Oersted, elektrik akımının pusulanın iğnesi üzerinde manyetik etki yarattığını gösterir. |
1824 | Justus von Liebig, Almanya’da, Gissen’de kendi araştırma laboratuvarını kurar. |
1831 | Charles Lyell, Londra King’s College’da profesörlüğe atanır.Charles Darwin, HMS Beagle ile yolculuğuna başlar.Michael Faraday, hareketli bir mıknatıstan elektrik akımı elde eder. |
1843 | Ada Lovelace matematik çalışmasını yayımlar. |
1858 | Alfred Wallace’ın doğal seçilim hakkındaki el yazmaları Darwin’in eline ulaşır. |
1859 | Darwin, evrim kuramlarını içeren, Türlerin Kökeni’ni yayımar. |
1867 | Joseph Lister, antiseptikler kullanılarak mikrop kapmalarının azaltılabileceğini gösterir. |
1868 | Gregor Mendel, bezelye bitkileriyle yaptığı, modern genetik kuramının temellerini oluşturan araştırmalarını bitirir. |
1869 | Dimitriy Mendeleyev, Periyodik Çizelge’yi hazırlar. |
1871 | Darwin, evrim konusundaki ikinci kitabı İnsanın Türeyişi’ni yayımlar. |
1872 | James Maxwel, Faraday’ın elektrik kuramlarını sayıya dökmek için cebir denklemlerini kullanır. |
1882 | Robert Koch, kolera virüsünü bulur. |
1885 | Louis Pasteur, bir dizi aşı yaparak, kuduz bir köpek tarafından ısırılmış bir çocuğun yaşamını kurtarır. |
1886 | Heinrich Hertz, radyo dalgalarının varlığını gözler önüne seren araştırmalarına başlar. |
1888 | Sophia Krukovsky, Prix Bordin’i kazanır. |
1895 | Wilhelm Röntgen, X-ışınlarını bulur. |
1896 | Antoine Becquerel, uranyumun radyoaktif oluğunu bulur. |
1900 | Max Planck ‘’ kuantumlanan enerji’’ fikrini ortaya atar. |
1905 | Albert Einstein, Özel Görelilik kuramı da içinde olmak üzere, üç billimsel yazı yayımlar. |
1910 | Thomas Morgan’ın sirkesinekleriyle yaptığı deneyler, Mendel’in kalıtımla ilgili düşüncelerini doğrular. |
1911 | Marie Curie, radyoaktiflik konusunda kendi başına yaptığıçalışmalarından dolayı Nobel Ödülü alır; böylece de bu ödülü iki kez alan ilk kişi olur.Ernest Rutherford, atomun merkezinde bir çekirdek olduğunu gösterir. |
1913 | Niels Bohr, hidrojen atomu için yeni bir model önerir. |
1915 | Alfred Wegener, kıt kayması kuramını yayımlar. |
1919 | Einstein, Genel Görelilik konusundaki yazısını yayımlar. |
1923 | Edwin Hubble, bizimkinin ötesindeki gökadaların varlığını kanıtlar. |
1927 | Georges Lemaitre, evrenin sürekli genişlediği düşüncesini ortaya atar. |
1928 | Bugün penisilin dediğimiz bir oluşumun bakterileri öldürmesi Alexander Fleming’in dikkatini çeker. |
1929 | Hubble, gökadaların birbirlerinden uzaklaştığını gösterir.Bu da Büyük Patlama kuramına temel oluşturur. |
1948 | Hermann Bondi ve Thomas Gold evrenle ilgili Durağan Durum kuramını ortaya atar. |
1953 | Francis Crick ile James Watson DNA molekülünün yapısını keşfeder. |
1963 | Yerbilimsel deneyler Wegener’in düşüncelerini doğrular ve levha tektoniği kuramı yerleşir. |
1964 | Robert Wilson ile Arno Penzias uzayda radyo parazitleri saptarlar.Bunların, Büyük Patlama’nın yankısı olduğu düşünülür. |