Yazı İçeriği
Mekanik tesisatlarda ki ısıtma uygulamalarında karşımıza çıkan denge kabı -diğer adıyla hidrolik ayrıştırıcı– birden fazla pompanın ve devrenin kullanıldığı ısıtma sistemlerinde tesisattan gelen soğumuş akışkanın kazandan gelen sıcak suyla karışarak olası basınç farklılıklarını dengelemek, ısıtıcı ekipmanın giriş ve çıkış su sıcaklıkları arasındaki aşırı sıcaklık farkını ortadan kaldırarak metal gerilmeleri önlemek için kullanılırlar.
Denge Kabının Kullanım Alanları
- Isıtma devreleri toplam debisinin (sekonder devre) kazandan geçmesi gereken maksimum ısıtma suyu debisinden (primer devre) fazla olduğu durumlarda (örn. bazı yerden ısıtma sistemleri ile düşük su hacimli duvar tipi cihazlar).
- Kaskad sistemlerinde.
- Seri bağlanmış pompaların arasında.
- Aynı ısıtma sisteminde hem yerden ısıtma hem de radyatörlü ısıtma gibi birleşik iki devre varsa.
Denge Kabının Çalışma Sistemi ve Tesisat Bağlantısı
Hava ve Tortu Ayırıcılı Denge Kabı
Gereken net hacmi sağlamak ve hacimden tasarruf etmek için hava ve tortu tutucu paket tip denge kabı kullanması önerilir. Hava ayırır ve tortuları, pislikleri tutar. Bu işlevi yerine getirmesi için en uygun yer olan primer devre ve sekonder devrenin arasına yerleştirilir. Sistemin ısı aktarımında da daha düzenli çalışmasını sağlar.
Denge Kabı Hesabı Yapılırken Dikkat edilmesi Gerekenler
- Boyutlandırma yaparken, ısıtma sistemindeki maksimum ısıtma suyu debisi esas alınmalıdır.
- Denge kabı gövdesindeki su akış hızı maksimum 0,15-0,2 m/s olacak şekilde boyutlandırma yapılmalıdır.
- Branşman hızları 0,9 ile 0,7 m/s arası seçilmesi tavsiye edilir.
- Primer taraftaki pompa, kazanın ve primer taraf tesisatının dirençlerini yenecek şekilde seçilmelidir. Sekonder taraftaki pompa, sekonder taraf tesisatının dirençlerini yenecek şekilde seçilmelidir. Sekonder taraftaki tüm ısıtma devrelerinin ayrı birer pompası olmalıdır. Hidrolik denge kabının direnci ihmal edilebilecek seviyelerdedir.
- Gidiş suyu sıcaklığı, hidrolik denge kabının üzerinden, sekonder taraf gidişine yakın yerde sıcaklık sensörü ile ölçülür. (Eğer sensör kullanılma durumu yoksa kesinlikle bir termometre olması gerekmektedir)
- Hidrolik denge kabının üstünde otomatik hava atma pürjörü olmalıdır.
- Hidrolik denge kabının altında boşaltma musluğu olmalıdır.
- Her iki devrenin pompaları birbirini etkilemez.
Denge Kabı Hesabı
Kazan ısıtma yükü biliniyor ise sistemin debisini bulabilir ve hız bağıntısı üzerinden denge tankının bağlantı çapları hesaplanabilir. Bunun için pratik olarak aşağıdaki yaklaşım kullanılabilir;
Yalnız Radyatör Sistemleri : Vdebi (m³/h) = Qkazan (kcal/h ) / 20 .000
Yalnız Yerden Isıtma Sistemleri : Vdebi (m³/h) = Qkazan (kcal/h ) / 10 .000
Karışık Sistemler İçin : Vdebi (m³/h) = Qkazan (kcal/h ) / 15 .000
Denge Kabının Plakalı Eşanjör ile Kullanımı
Plakalı eşanjörlü sistemlerde, primer devredeki büyük sıcaklık farklılıklarına rağmen, bu sistemler dönüş suyu sıcaklığı kontrolü şartı bulunmayan kazanlarda kullanılabilir. Plakalı eşanjörden sonra denge kabı uygulaması yapılabilir.
Kontrol Sistemi
Genel olarak kontrol paneli işletme sıcaklıklarını dış hava sıcaklığına göre olarak ayarlarlar. Herhangi bir iklimlendirme cihazı, referans odaya monte edilen bir oda duyar elemanı ile hem dış hava sıcaklığına hem de oda sıcaklığına bağlı olarak kontrolü de mümkündür. Pompalar ve üç yollu motorlu vanalar kontrol panelleri tarafından sürekli olarak kumanda edilir. Kontrol paneli, sıcak su hazırlanması haricinde, boyler sirkülasyon pompası kontrolü da sağlar.
Denge Kapları bağlantı şekilleri üç şekildedir. Belli çaplara kadar dişli üretilir, diğer çaplarda ise hem kaynak boyunlu hem de flanşlı olarak üretimi yapılmaktadır.
Denge Kabı imalatı genelde uygulama sahasında da yapılmaktadır ancak üretici firmalardan alınması kesinlikle önerilmektedir.
Denge Kabı Markaları
Aşağıda bir kaç marka önerisini sizlere sunmak istiyorum
- Mak-tes Denge Kabı
- Rekpa Denge Kabı
- Ataboyler Denge Kabı
- Alarko Denge Kabı
- Sancak Denge Kabı
- Kodsan Denge Kabı