Yazı İçeriği
İçinde bulunduğumuz son 50 yıl içinde etkisini göstermeye başlayan küresel ısınma potansiyeli tehlikesine karşı bir çok alanda çeşitli önlemler alınıyor. Bu konuda en çok payı olan iklimlendirme sistemleri ise son derece ciddi öneme sahip. Başta üretici firmalar dahil proje ve uygulama şirketleri yüksek enerji verimli doğa dostu teknolojiler kullanmaya başladılar. Günümüzde bu görevi son derece hassas bir biçimde yerine getiren VRF veya VRV sistemlerini bu yazımızda ele alacağız.
VRF ve VRV Sistem Arasındaki Farklılık
VRF Variable Refrigerant Flow kelimelerinin baş harflerinden oluşup değişken debili soğutucu akışkan sistemi, VRV ise Variable Refrigerant Volume kelimelerinin baş harflerinden oluşur ve değişken debili soğutucu hacmi klima sistemi olarak çevrilebilir. Buradan yola çıkarak aralarında herhangi bir değişiklik yoktur. Hem VRF hem de VRV sistemler aynı sistemler olup farklı markalar tarafından adlandırılırlar. İlk olarak 1980’lerin başında Daikin firması tarafından İnverter teknolojisi uygulanmış ve VRV adı verilmiştir.
VRF Sistemlerin Yapısı ve Çalışma Prensibi
Tipik bir sistem bir veya birden fazla dış ünite, çok sayıda birbirinden bağımsız kontrol edilebilen iç ünite, soğutucu akışkan hattı (chiller sistemlerinin aksine), branşmanlar (refnet -joint) bakır borular arasında hatları ayırmak ve dağıtmak için kullanılır) ve haberleşme kablolarından meydana gelmektedir. Dış ünite; anakart, işlemci, kompresör, ısı değiştiricileri, dört yollu vana, selenoid vana, elektronik genleşme vanası, sıcaklık ve basınç sensörleri ve yağ ayıracı gibi parçalardan oluşurken, iç üniteler ise yine bir ısı değiştirici, elektronik kart, fan, elektronik genleşme vanası ve sensörlerden oluşmaktadır.
İç ünite kapasite toplamı dış ünite kapasitesinin %50’sinden az ve %130’undan fazla olmadığı sürece değişik kombinasyonda sistemler oluşturmaya imkân sağlar.
VRF sistemi tam otomatik olup klimanın çalışma prensibine çok benzer. Odadan gelen kapasite talebine göre iç üniteden geçen gaz debisi sistem tarafından ayarlanarak çalışır. Dış hava koşullarına bağlı olarak güç tüketimini minimum şekilde ayarlar. Kullanıcı istediği iç mekân konfor şartını kendine göre seçebilir;
- Çalışma modu (açma / kapama),
- İşlem durumu (Soğutma / Isıtma / Fan / Kuru / Otomatik),
- İstenen sıcaklık ayarı,
- Fan hızı (yüksek / orta / düşük / otomatik),
VRF Sistem Çeşitleri
Dış Ünite Sistemlerine Göre
Hava Soğutmalı VRF Klima Sistemi
Dış ünitede yer alan sistemle ısı transferi fanlar yardımıyla havaya verilir. VRF sistemleri verimlilik değerleri ölçülürken hava soğutmalı klimalar baz alınarak işlem yapılır.
Su Soğutmalı VRF Klima Sistemi
Dış ünitede yer alan ısı, bir sistemden sağlanan suya geçiş yapar. Bu sayede dış ünitede boyutları oldukça küçüktür. Fanlar ve atmosfere açık olma gibi bir zorunluluğu da yoktur. Bu tip klimaların şaft ya da makine dairelerine konumlandırılabilmesi mümkündür.
İşletme Özelliklerine Göre
Sadece Soğutma Sistemleri
Bu sistemler yalnızca soğutma yapabilirler. Isıtma dahil değildir. Fan ve Kuru modları her iç ünite için mevcuttur (çok az popüler).
Isı Pompalı Sistemler
Tüm iç üniteler ısıtma veya soğutma yapabilirler. Fan ve Kuru modları her iç ünite için de mevcuttur (çok popüler).
Isı Geri Kazanımlı Sistemler
Bu sistemler soğutma ve ısıtmanın her iç ünite tarafından bağımsız olarak aynı anda sağlanabileceği en gelişmiş sistemlerdir (çok daha az popüler).
VRF Sistemlerin Tercih Alanları
- Birbirinden bağımsız birden fazla bölgenin iklimlendirme ihtiyacının olduğu ve yük ihtiyacının sürekli değiştiği otel, ofis, restoran, mağaza, tiyatro, sinema,
- Cam giydirme cepheli binalar,
- Mimari unsurların ön planda olduğu yapılar,
- Dış cephesinde deformasyon istenmeyen tarihi yapılar,
- Bina içinde çok büyük yer kaplayan hava kanallarının geçirilmesinin zor olduğu yapılar,
- Mekanik tesisata yeterince yer ayrılamayan, soğutucu sistemin açık alanlara konulması gereken yapılar,
- Her noktasında konfor istenen özel villalar,
Ayrı bölümlerine özel iklimlendirme faturası istendiği iş merkezlerinde VRF veya VRV klima sistemleri uygulaması için oldukça popülerdir.
VRF Sistem Avantajları
- Düşük ses seviyesi,
- Geniş çalışma sıcaklığı aralığı,
- Düşük işletme maliyeti,
- Tasarım esnekliği,
- Montaj kolaylığı ve düşük kurulum alanı gereksinimi,
- Akıllı bina otomasyon sistemine uygunluk,
Bu yazımızda mekanik tesisat sistemlerinden sıkça kafa karıştıran ve ayrı sistemler olarak bakılan vrf ya ya vrv sistemler hakkında bilgi vermeye çalıştım. Oylayarak bize destek olmayı unutmayın.