3 Adımda Pratik Radyatör Hesabı Nasıl Yapılır?

Isıtma tesisatında sıklıkla kullanılan ve bir önceki yazımızda ne olduğuna ve çeşitlerine değindiğimiz radyatör, bir bölgeyi ısıtırken, konforlu bir ortam sıcaklığını oluşturması ve verimli bir şekilde çalışması için doğru bir radyatör hesabı ve seçimi yapılması gerekir.

Radyatör hesabının ve seçiminin genelleme yapılan değerler ve tablolarla pratik olarak nasıl hesaplandığını detaylı olarak anlatmaya çalıştım.

1. Isı Kaybını Belirleme

Bu hesaplar yapılırken önce ısıtılacak mahalin ısı kaybı belirlenir daha sonra uygun radyatörler seçilir. Isı kaybı hesabında her ortam için ayrı ayrı ısı kaybı hesabı cetveli ya da hesap programları kullanılabilir ya da aşağıdaki alternatifler pratik hesap için referans alınabilir.

Bölge ısı kaybı katsayıları ve bina durumu göz önüne alınarak oda alanına göre yapılan hesaplama

• Radyatörün kullanılacağı oda alanı ve oda yüksekliği hesaplanır.
• Oda hacmi (m³) başına;
  • 1.bölge:30 kcal/saat,
  • 2.bölge: 45 kcal/saat,
  • 3.bölge:60 kcal/saat
• değerlerinden ısı kaybı yapılacak dairenin bölge durumuna göre yukarıdaki değerlerden biri seçilir.
• İllere göre derece gün bölgelerini mevzuatın TS 825 standardı Sayfa 41 üzerinden bulunabilir.
• Eğer ısıtılacak mahal bodrum, teras yada çatı katı ise yukarıda seçilen değerlere ek olarak 15 kcal/saat zam eklenir.

Bu hesabı online olarak sitemizden yapabilirsiniz.

Tablolar yardımıyla ısı kaybı hesabının yapılması

Bu yöntem yukarıdakine göre daha iyi bir sonuç alabileceğiniz bir yöntemdir.

• Tablo 1 üzerinden dairenin her hacmi için m³’e kaç kcal/h ihtiyaç olduğu belirlenir.
• Tablo 2 üzerinden Tablo 1’de belirlenen sütun çizelgesinde ısıtılacak alana göre ısı ihtiyacı belirlenir.

40 Kcal/m3	Güney cephe, ara daire, çift cam izole duvarlı daire
45 Kcal/m3	Doğu ve Batı köşe daire, ara kat, ısı cam, İzole duvarlı daire
50 Kcal/m3	Doğu, Batı veya Güney cepheli ara kat, Tek camlı daire
55 Kcal/m3	Çatı kat veya bodrum kat güney cephe, çift cam, İzole duvar, çatı arası izocamlı veya Kuzey ara daire,  Isı cam
60 Kcal/m3	Çatı veya bodrum kat, doğu veya batı cephe, Isıcam izole, çatı arası izole veya Kuzey ara daire, Tek camlı
65 Kcal/m3	Çatı veya bodrum kat, kuzey cephe, tek duvar, Çatı izoleli, Tek cam
70 Kcal/m3	Çatı veya bodrum kat kuzey cephe, tek duvar, Çatı arası izolesiz, tek duvar

Alan	40 Kcal/m3	45 Kcal/m3	50 Kcal/m3	55 Kcal/m3	60 Kcal/m3	65 Kcal/m3	70 Kcal/m3
4 m2	430	485	540	595	650	700	760
6 m2	650	735	810	895	975	1060	1140
7 m2	760	855	945	1045	1135	1235	1330
8 m2	865	980	1080	1195	1300	1410	1520
9 m2	975	1100	1215	1340	1460	1585	1710
10 m2	1080	1220	1350	1490	1620	1760	1900
11 m2	1190	1345	1485	1640	1785	1935	2090
12 m2	1300	1465	1620	1790	1945	2115	2280
13 m2	1405	1590	1755	1940	2110	2290	2470
14 m2	1515	1710	1890	2090	2270	2465	2660
15 m2	1620	1830	2025	2235	2430	2640	2850
16 m2	1730	1955	2160	2385	2595	2815	3040
17 m2	1835	2075	2295	2535	2755	2995	3230
18 m2	1945	2195	2430	2685	2915	3170	3420
19 m2	2055	2320	2565	2835	3080	3345	3610
20 m2	2160	2440	2700	2980	3240	3520	3800
21 m2	2270	2565	2835	3130	3405	3695	3990
22 m2	2380	2685	2970	3280	3565	3875	4180

Kışın Yıllık ortalama sıcaklıklar bakımından hesaplama

Isıtılacak hacimler için m³ bazında yaklaşık hesap değerleri tablodan alınıp istenilen hacmin yaklaşık ısı kaybı hesaplanabilir.

Türkiye illere göre yıllık ortalama sıcaklık değerlerine Çizelge 3.32‘den ulaşabilirsiniz.

3 oC için:	İzolasyonlu korunmalıKcal/hm3	İzolasyonlu serbestKcal/hm3	İzolasyonsuz korunmalıKcal/hm3	İzolasyonsuz serbestKcal/hm3
Çatı katı	19	28	30	40
Ara kat	17	25	26	35
Bodrum katı	19	28	30	40

-3 oC için:	İzolasyonlu korunmalıKcal/hm3	İzolasyonlu serbestKcal/hm3	İzolasyonsuz korunmalıKcal/hm3	İzolasyonsuz serbestKcal/hm3
Çatı katı	22	30	40	50
Ara kat	20	28	32	40
Bodrum katı	22	30	35	45

-6 oC için:	İzolasyonlu korunmalıKcal/hm3	İzolasyonlu serbestKcal/hm3	İzolasyonsuz korunmalıKcal/hm3	İzolasyonsuz serbestKcal/hm3
Çatı katı	25	33	45	55
Ara kat	22	30	35	43
Bodrum katı	25	33	40	50

-12 oC için:	İzolasyonlu korunmalıKcal/hm3	İzolasyonlu serbestKcal/hm3	İzolasyonsuz korunmalıKcal/hm3	İzolasyonsuz serbestKcal/hm3
Çatı katı	28	38	50	60
Ara kat	24	34	38	46
Bodrum katı	28	38	44	54

-21 oC için:	İzolasyonlu korunmalıKcal/hm3	İzolasyonlu serbestKcal/hm3	İzolasyonsuz korunmalıKcal/hm3	İzolasyonsuz serbestKcal/hm3
Çatı katı	35	45	60	70
Ara kat	30	40	44	55
Bodrum katı	35	45	53	63

2. Kullanım Faktörü Belirleme

Radyatör ısı çıkışları doğrusaldır. Üretici firmaların ısı güç tabloları 1m uzunluğundaki radyatörler için kapasitelerini
göstermektedir. Bu değerler oda sıcaklığında ve 90/70 °C çalışan sistemler için verilmektedir. Radyatör ısı kapasiteleri, su ve oda ısısı değişimlerine göre değişkenlik göstermektedir. Hesap yaparken farklı değerlere ihtiyaç duyulduğunda aşağıda verilen F faktörleri kullanılabilir.

3. Radyatör Tipini Belirleme

Isı kaybı hesabını ve F faktörünü belirledikten sonra, radyatör üreticilerin kataloglarından mahale en uygun seçim yapabiliriz. Radyatör sayısı ve abatları kapasiteye göre belirlenir.

Örnek olarak bir üreticinin farklı radyatör grupları için ısıl kapasiteleri verilmiştir.

PANEL RADYATÖR (90-70 °C) 20 °C ORTAM SICAKLIĞINDA kCal / m DEĞERLER

Radyatör Tipi	400 mm	500 mm	600 mm	700 mm	800 mm	900 mm	1000 mm	1200 mm	1400 mm	1600 mm	1800 mm
PKKP300	542	680	815	950	1085	1221	1357	1493	1900	2172	2442
PKKP400	625	781	937	1094	1250	1406	1562	1875	2187	2500	2812
PKKP500	723	904	1085	1266	1446	1627	1808	2170	2531	2893	3255
PKKP600	915	1144	1372	1600	1830	2058	2287	2515	3202	3659	4117
PKKP800	1181	1476	1771	2066	2362	2657	2952	3542	4133	4723	5314

DÖKÜM RADYATÖR (90-70 °C) 20 °C ORTAM SICAKLIĞINDA kCal / m DEĞERLER

Radyatör Tipi	144/350	144/500	144/800	221/350	221/500	221/800	160/350	160/500	160/900
Dilim m2	0,15	0,21	0,32	0,23	0,32	0,48	0,185	0,255	0,44
Kcal/dilim	73	103	154	106	148	223	85	110	180

ALÜMİNYUM RADYATÖR (90-70 °C) 20 °C ORTAM SICAKLIĞINDA kCal / m DEĞERLER

Radyatör Tipi	AL300	AL375	AL450	AL525	AL600	AL750	AL825	AL900	AL1000
Dilim m2	0,13	0,16	0,19	0,22	0,263	0,314	0,344	0,375	0,416
Kcal/dilim	61	83	95	113	127	157	168	184	205

Örnek Radyatör Hesabı

Isı ihtiyacı 3250 Kcal/h olarak hesaplanan bir odanın beslemesi için yoğuşmalı tip kombi kullanılmaktadır. Panel radyatör modeli için seçim yapınız?

Yoğuşmalı kombinin 70/55°C olarak çalıştığını düşünürsek Tablo 3 kullanarak F faktörünü 22°C oda için 1,33 olarak buluruz.

Q=3250*1,33=4322,5 kCAL/h toplam ısı ihtiyacımız olacaktır.

Bunun için PKKP500 model için 1200 mm olanından 2 adet seçim yapabiliriz.

Not : Döküm radyatörlerde dilim sayısı, panel radyatörlerde radyatör uzunluğu hesabı gibi yapılır.

Umarım faydalı bir yazı olmuştur. Sormak istediğiniz her şeyi yorum kısmında sorabilirsiniz.